De kans: de ontwikkeling van het brein van de baby
De ervaring tijdens de eerste jaren van het leven zijn niet alleen maar herinneringen, maar is fundamenteel in de constructie van de hersenen. Maar er is ook een andere zeer belangrijke factor om te overwegen: tijd.
Ervaring en tijd zijn gerelateerd aan de vorming van de hersenen na de geboorte van het kind, maar net zoals de ervaring geen vervaldatum heeft, is de tijd dat. De kans is bekend als de beperkte tijd waarin het mogelijk is om een bepaald neuron gebied te stimuleren om de creatie van interconnecties te beïnvloeden.
Hoe lang blijft dit venster open?
Meestal opent dit venster op het moment van de geboorte (hoewel het nog eerder of iets later kan zijn) en sluit het na een bepaalde periode onherstelbaar af, afhankelijk van de functies waar we het over hebben. Over het algemeen kunnen we dat zeggen van 0 tot 10 jaar blijft het brein in aanbouw, maar bepaalde vensters zijn vóór deze periode gesloten en anderen zullen nooit sluiten.
Ons brein werkt volgens het principe "gebruik het of verlies het voor altijd". Als de stimulatie van een gebied in de tijd niet optreedt, sterven de neuronen en is het niet langer mogelijk om die functie te herstellen. Zodoende sluiten de zintuigen zoals zicht en gehoor hun kansen lang voordat emoties of gedrag kunnen worden waargenomen. Van zijn kant is bekend dat de taal de kans opent volgens de syntaxis op vijf of zes jaar, maar het venster om nieuwe woorden toe te voegen sluit nooit.
In die zin is het leren van andere gelijktijdige talen natuurlijk tot op zesjarige leeftijd dat raam gesloten is en het kind echte tweetaligheid kan bereiken. Na het sluiten van het venster zal de tweede taal echter niet zo ingebakken zijn. Een voorbeeld is het feit van de uitspraak, bepaalde klanken bestaan in sommige talen en niet in andere, dus het kind zal altijd een van de talen spreken met een accent wanneer deze geluiden niet zijn uitgeoefend maar a posteriori zijn geleerd.
Sommige experimenten die deze theorie ondersteunen
In de jaren '70 werd een experiment met kittens uitgevoerd. Een gezond kitten werd enkele weken vanaf de geboorte bedekt met een oog. Na het ontsluiten bleek dat hij geen visioen had in dat oog en het later niet kon krijgen.
Het werd gezien dat het aantal verbindingen tussen het netvlies van het bedekte oog en het deel van de hersenen dat verantwoordelijk was voor het zicht minuscuul was in vergelijking met het onbedekte oog. De conclusie was duidelijk: het is noodzakelijk om voldoende stimuli te geven voor een precieze tijdsperiode zodat de hersenstructuur correct wordt gevormd.
Dit fenomeen is ook waargenomen bij vogels. Er wordt aangetoond dat er soorten vogels zijn die niet leren zingen als ze hun lied nog niet eerder hebben gehoord. Voor de periode van deze vogels om te leren zingen opent vijfentwintig of dertig dagen na het uitkomen en sluit ongeveer vijftig dagen later.
Wat gebeurt er dan in de eerste levensdagen van het brein van mijn baby?
Ondanks zijn enorme complexiteit, zijn de hersenen van een baby het minst gevormde orgaan ten tijde van de geboorte, omdat de vernauwing van het geboortekanaal zijn volume sterk beperkt.
In de eerste dagen van het leven van een baby worden de hersenen merkbaar. Je brein bestaat uit een groot aantal neuronen, die wachten om de ingewikkelde hersenstructuur van volwassenen te vormen, waardoor je kunt praten, lezen, redeneren en allerlei emoties kunt voelen.
Sommige neuronen hebben al een specifieke missie en hun functioneren is geactiveerd door de genen om de basistaken van overleving buiten de baarmoeder uit te voeren, zoals ademhalen, huilen of zuigen. Maar er zijn miljarden neuronen die nog niet zijn geactiveerd en die het potentieel hebben om deel uit te maken van een toekomstig hersenproces.
Als of belangrijker dan neuronen zijn de verbindingen die tussen hen worden gelegd om circuits of neurale netwerken te vormen. Terwijl een geïsoleerd neuron een eenvoudige missie uitvoert, zijn miljoenen van hen onderling in staat om de meest complexe taken uit te voeren.
Wat moeten we weten als opvoeders?
Het is van vitaal belang dat opvoeders zich bewust zijn van deze leerperiodes. Vroege stimulatie speelt een beslissende rol in de langetermijneffecten van de ontwikkeling van kinderen. Experts zeggen dat kinderen die worden blootgesteld aan stimulerende omgevingen in staat zijn bepaalde ontwikkelingsproblemen te overwinnen en hun leerpotentieel gedurende het hele leven aanzienlijk te vergroten.
Talía Pérez Miranda is een kinderleraar en psychopedagoog. Dit artikel is alleen voor informatieve doeleinden gepubliceerd. U kunt en mag het consult niet vervangen door een kinderarts. We adviseren u om uw vertrouwde kinderarts te raadplegen.
